Leren van je voorouder

In sommige landen heb je zoiets als voorouderverering. "een systeem van rituelen en aanroepingen van de geesten van overleden verwanten". Ik vind het zelf in ieder geval soms erg verhelderend om aan een verre voorouder te denken, ergens in de prehistorie. Ik noem kijken in het vuur dan ook prehistorisch televisiekijken. Hoe stond mijn voorouder in het leven? En zo kwam ik op de volgende vergelijking met mijn eigen leven:

Lekker vuurtje, vrienden en een drankje... gewoon tijdloos.

Een leven vol gevaar
Mijn voorouder, laat ik hem Tonko noemen, leefde in een wereld vol gevaar: wilde dieren, vijandelijke stammen, natuurrampen, plagen, ziektes... en de stam waar hij deel van uit maakte, had wellicht ook nog onrechtvaardige wetten en gebruiken. Een grillige tijd, waarin de dood om iedere hoek loerde. Ik zie in mijn voorouder Tonko dan ook een echte bikkel :) Tonko stookte ook graag vuur, dronk alcohol en praatte met zijn vrienden. Hoe ging hij om met al die gevaren in zijn leven? Samenwerken met zijn stamleden, zoveel mogelijk leren van de wereld, en verder berusten in zijn lot of in de goden.

Lekker he! Bordje patatje met, calorierijkvoedsel gewoon voor een paar euro te krijgen. Dat had Tonko ook wel gewild! Maar wij lopen hiermee weer een gezondsheidsrisico. 12% van de Nederlanders,
dus zeker 1 op de 9 in jouw omgeving, heeft obesitas. 

Financiële gevaren
Vergelijk ik dat met de tegenwoordige tijd: dan is er een een boel minder gevaar. Minder direct gevaar in ieder geval: er is wel verkeer, criminaliteit, ongevallen, ziekte... maar de gemiddelde leeftijd is zeker omhoog gegaan. Er is echter wel meer indirect gevaar, gekoppeld aan mijn eigen gedrag: vooral financieel risico door stomme beslissingen (woekerpolis iemand?), of pech (beleggingshypotheek), of onwetendheid (niet weten dat je recht hebt op huur- of zorgtoeslag). Steeds meer mensen vallen wat dat betreft buiten de boot omdat ze financieel niet geleerd heb "weerbaar" te zijn: niet iedereen kan goed met geld omgaan. Voor alle hedendaagse gevaren zijn er tegenwoordig verzekeringen: ziektekosten, opstal, inbraak, glas, rechtsbijstand etc. Je kan het risico afkopen. Ook bijvoorbeeld de ziektekosten van je huisdier bijvoorbeeld, of de diefstal van een duur schilderij of erfstuk.

De ik maatschappij en leren
Er is dan ook nu minder samenwerking: we zijn een maatschappij die gericht is op het individu: het ik, en veel minder op het gezin. We hoeven niet meer samen het gevaar aan te gaan. Waar is nog die tijd dat iedereen in de straat oom en tante heette? Het is er nog wel, maar niet meer alom,en steeds minder.
Zoveel mogelijk leren van de wereld: dat is er goed in gebleven! We leven in het informatietijdperk, en als je nu wilt weten hoe je kunt overleven op bijvoorbeeld de toendra, dan kun je dat zo opzoeken. Sterker nog: je weet nu al wat de toendra ongeveer inhoudt ook al ben je er nog nooit geweest.

Beeldje uit de oudheid. Tonko leefde nog voor die tijd... 

Het grillige leven accepteren
En toch is het leven grillig. Ondanks dat we alles zoveel mogelijk hebben afgedekt. We hebben nog nooit zoveel welvaart gehad, en toch is het crisis. "Hoezo crisis? Ik heb nog geld en er is nog voedsel in de Appie" zei iemands oma laatst. Zij had de oorlog nog meegemaakt.
Berusten in je lot of in de goden. Acceptatie. Dat vinden we tegenwoordig vaak erg moeilijk. Ik stel me voor dat Tonko terwijl hij opgroeide, broertje en zusjes heeft verloren. En toen hijzelf vader werd (want hé! Hij is mijn voorouder he :) verloor hij zelf ook kinderen. Het was iets wat gebeurde. Pijnlijk, maar zoals het was. Pijn en lijden waren veel meer deel van het leven dan nu in mijn leven. En je moest gewoon doorgaan om te overleven.

Weet je wat ik denk? Het was voor Tonko veel draagbaarder omdat hij steviger in zijn samenleving stond. Gedeelde smart is halve smart. Dus is het leven grillig en kun je het even niet aan? Kijk om je heen en trek je sociale banden aan. Je vrienden, familie, buren, collega's... Tonko zou niet beter hebben geweten.