Dood aan het poldermodel!

Herken je dat: je bent met een groep, en je weet nog niet wat je gaat doen of waar je heen gaat. "Wat gaan we doennnnnn?" is dan de vraag, iedereen heeft een mening, eindeloos gepraat, en vervolgens wordt een keuze gemaakt waar niemand het mee eens is. Ik heb het over het poldermodel: het Nederlandse consensusmodel waarin iedereen wint. Ik zeg: de fik erin! Waarom? Omdat het een over-datum-manier-van-overleggen is die de vooruitgang doodt en een dictator van iedere deelnemer maakt. Het is eeuwig zoeken naar het punt waar alle belangen samenvallen, en dat punt is er vaak simpelweg niet. 

Stel je eens voor dat iedere bloem zijn zegje had over het moment van water geven, welk bestrijdingsmiddel gebruikt wordt, wanneer ze gerooid worden, welke groottes herplant worden en welke verkocht.... dan krijg je nooit een bloeiend bosje bloemen meer op tafel!

Het poldermodel doodt de vooruitgang 

Een groepsbeslissing waarin iedereen zich kan vinden. Waarin ieder belang gehoord wordt. Zodat we verder kunnen. Voor de lieve vrede. Maar iedereen die mee doet, heeft dan de optie om de groepsbeslissing te dwarsbomen. In een consensus heeft iedereen het vetorecht. Wie heeft er baat bij de huidige situatie? Wie wil niet meegaan in de verandering? Die gebruikt zijn of haar vetorecht. Het poldermodel doodt de vooruitgang.

Waar gaan we heen? Wat gaan we doen? Gaan we luisteren naar die drabber die per se de eendjes wil voeren in het park? In de winter? Hij gaat maar door, moeten we hier naar luisteren? Wie heeft dat bedacht? 

Dictatuur van het individu 

De beste oplossing voor een vraagstuk moet niet bepaald worden door de belangen van één persoon, maar door de belangen van de groep. Een inflexibel persoon die niet meewil met de meerderheid, frustreert de belangen van de meerderheid. De omgekeerde wereld van democratie. Het brengt juist het tegenovergestelde van het doel van het poldermodel. Het gevolg? Mensen die flexibel zijn en meewerken aan het poldermodel zullen eerder hun eigen belangen en dus hun verzet opgeven. Zo lijden die onder mensen die inflexibel zijn en het proces frustreren. Het poldermodel maakt van iedere deelnemer een dictator.

Zie jij je eigen belang hier nog in terug? Het heeft de kleur rood. 

Gedrocht

Het poldermodel is vooral naar binnen gericht: het richt zich op de eigen belangen van de betrokkenen. En omdat iedereen tevreden gesteld moet worden, is het ook een traag, stroperig proces. Het uiteindelijk resultaat staat al snel mijlenver van de originele standpunten van de deelnemers. Zoals Hans Teeuwen al eens zei: "Zoveel water bij de wijn, dat er alleen maar water zal zijn".

Koester de verschillen

"Ik verafschuw wat u zegt, maar ik zal uw recht om het te zeggen met mijn leven verdedigen" schreef Evelyn Beatrice Hall in "de Vrienden van Voltaire (en overigens niet Voltaire zelf). Iedereen is verschillend en niet alle belangen zijn samen te brengen. In groepsdynamiek is het juist van groot belang dat mensen verschillen, zodat aan alle mogelijkheden wordt gedacht. Dan komt er echte vernieuwing. 

Als je de verschillen echt eert voor wat ze zijn en waar ze voor ze staan, dan erken je al snel dat er lang niet altijd een consensus bereikt kan worden. Pas dan kom je echt vooruit. Dus voorwaarts: Dood aan het poldermodel!