Dichtbij je gevoel blijven

Een goede vriend van me zei vaak: "Je moet gewoon dichtbij je gevoel blijven." We hadden het dan vaak over de uitdagingen in het leven. Of eigenlijk: als je het jezelf weer eens moeilijk maakt. We kenden allebei het gevoel van ongenoegen, irritatie, frustratie...etcetera, in sommige situaties. Het erge is dat je het soms gewoon meemaakt, zonder dat je het ziet aankomen! Plotseling ontdek je dat je je shit voelt, and that's that. En dan kun je een slechte dag hebben. Weekend of week.

Prima materie inderdaad om eens met iemand over te discusseren onder het genot van een kopje koffie: wat is hier gaande? Ik deel in deze blogpost graag de inzichten zover we die verzameld hebben. In alle eerlijkheid  zijn er echt enige jaren voorbijgegaan voordat we zover kwamen. Ik zie de volgende stappen:

0. Er is niks aan de hand.
1. Er is iets gaande wat je raakt.
2. Je haakt af
3. Je bemerkt je eigen frustratie.

Alles klinkt veel beter als je het in stappen zet, niet? Goed :) Stap 0 is duidelijk: alles ok zoals normaal.

Stap 1: er gebeurt iets
Iets dat je raakt. Het doet iets met je, het schudt aan de boom om zo te zeggen. Wat is het? Het kan alles zijn. Zoals Hans Teeuwen in zijn sketch Agressie schetst: "En dat kan van alles zijn he, 'n geluidje, 'n kleurtje, ouwe mensen, kinderen."

Het kan bijvoorbeeld verkeer zijn, (zie ook mijn post Wat is er zo fout aan fout?), computers, collega's, situaties, mensen op straat of mensen juist dicht bij je.

Stap 2: je haakt af
Hoe ga je hiermee om? Welke snaar heeft het geraakt en hoe reageer je hier op? De black box. Je reactie kan geconditioneerd zijn. Dat betekent dat je reageert op een niet bewuste manier. Voorbeeld: als je ouders vroeger vaak schreeuwden naar elkaar, en als kind je reactie was om dit te ontlopen, kan het zijn dat je nu als volwassene bij een meningsverschil geneigd ben ook te vluchten. Ondanks of het wel of niet iets helpt. 

Afhaken betekent voor mij het niet aangaan wat er is. Dat is een standaard reactie. Ingegeven door een cultuur van: alles moet goed zijn. Altijd. Maar dingen zijn lang niet altijd goed he, en dat is soms hoe het is. Afhaken is de situatie niet accepteren.

Stap 3: Je bemerkt je eigen frustratie
Ik merk dan dat ik me erger aan dingen waar ik me normaliter niet aan erger. Trage pc. Mensen in het verkeer. Op straat of in de winkel. Wat ik dan merk is dat ik mezelf veroordeel om die ergenis. Waarom irriteer ik me nou zo? Wat kan die mobiel er nou aan doen? Wat doet de kat anders dan normaal? 

Ik zit dan erg in me hoofd. In 'hoe het zou moeten zijn'. Je opwinden over de onrechtvaardigheid in de wereld als je de krant leest. Waarom kunnen we nou die files niet eens oplossen. Of: waarom gaan gepensioneerden mensen altijd in de spits rustig hun boodschappen doen terwijl ze de hele dag de tijd hebben. 

Wat ik dan zie, is dat ik in een andere modus ben dan ik eigenlijk in de situatie zou moeten zijn. Normaliter ben. Mezelf veroordelen dat ik zo negatief ben, werkt dan ook averechts. 

Dichtbij je gevoel blijven
Herken je bovenstaande? Zo nee, dan ben ik echt blij voor je! Zo ja, wellicht heb je hier wat aan: probeer dichtbij je gevoel te blijven. Je gevoel zegt je dingen. Laat je beleven. Geeft je emoties. Hoe je daarop reageert is weer een tweede. Maar jezelf toelaten om te ervaren wat er is, ook bij de mindere dingen in het leven, geeft een vollediger leven. We kijken soms neer op het gevoel: emotie gedoe, doe maar gewoon dan doe je normaal, je schiet er niks mee op, etcetera. Ik weet dat ik er zo in het verleden naar heb gekeken. 

Als je dicht bij je gevoel blijft, dan ervaar je. Afhaken is er dan niet bij. Je zal je minder snel irriteren. Je zal meer emoties ervaren. De ervaring dat het niet gaat zoals je wilt, is ook een gevoel. Blijf erbij, en het valt uiteindelijk harstikke mee.

Human beings
We zijn human beings. Zijn. Maar wat je vooral ziet, is dat mensen human doings geworden zijn. Druk druk druk. Bezig in het hoofd. Ik moet dit, ik moet dat... Maar hoe voel je je erbij? Voelt het goed? Zit je lekker in je baan? Bij die vrienden? In die situatie? Waarom zou je dat negeren, dat is toch hoe het is? Als je hoofd lekker raast, ben je bezig met hoe het zou moeten zijn. Denk aan het klassieke beeld van de huisvader die overuren maakt om zijn gezin alles te geven, terwijl ze alleen maar nodig hebben dat hij er gewoon is. Just be it. 

Meer weten?
- Acceptatie van de werkelijkheid is een onderwerp waar ik meer over zal schrijven, dus volg dit blog :)
- wil je echt wat pagina's verslinden, lees dan het boek Voluit Leven. Wordt ook door de GGZ aangeboden als cursus.
- Plak een blaadje ergens op die je vaak zal zien: "Hoe voel je je?"